Groen Tremelo-Baal dient klacht in na verwoesten beverdam Laakvallei

16 Juni 2017

Groen Tremelo-Baal dient klacht in na verwoesten beverdam Laakvallei

Groen Tremelo-Baal dient morgen klacht in tegen onbekende bij de politie. Dit naar aanleiding van het vernietigen van de twee beverdammen in de Laakvallei. De kleine beverdam in de Vijverbeek werd helemaal verwoest. De grote dam in de Laak is voor 1/3de vernietigd. De bever is een beschermde diersoort en van groot nut voor de bioversiteit in de Laakvallei.  Door het vernietigen werd een waardevol ecosysteem vernield. Onlangs werden er terug vissen gesignaleerd aan het Schipke. Het uniek stukje moeras dat aan het heropleven was staat echter nu opnieuw droog.Bevers zijn een belangrijke schakel binnen de Vlaamse natuur, en hun herstel is een goed voorbeeld van de terugkeer van "grote Europese natuur", zelfs in het dichtbevolkte Vlaanderen. Deze strikte vegetariërs knagen bomen om, graven kanaaltjes, bouwen burchten en soms ook een dam. Hierdoor krijgen een aantal natuurlijke processen, zoals vernatting en verjonging van de vegetatie bij vestiging, en vervolgens het weer langzaam verbossen bij het verlaten van het gebied, kans om plaats te vinden. Door deze aanpassingen creëren ze afwisseling in het landschap, zowel in de waterloop als erbuiten, waar bijvoorbeeld insecten, padden en salamanders, watervogels en vleermuizen dankbaar gebruik van kunnen maken. Voor de mens is het samenleven met bevers soms opnieuw wat wennen.  

Waar bevers terugkeren, treden soms conflicten op met de mens. Maar voor elk van die mogelijke conflicten bestaan er (of wordt er gewerkt aan) oplossingen die een duurzaam samenleven mogelijk maken.

Bevers zijn planteneters, die ook schors van bomen eten. Om meer schors ter beschikking te hebben, knagen ze bomen om. Een slimme manier om aan meer eten te komen. Indien er daardoor veiligheidsproblemen optreden, of als het gaat om landschappelijk of economisch belangrijke bomen, dan kunnen de bomen beschermd worden door een kraag van stevig metaalgaas.

Bevers graven holen in oevers. Afhankelijk van de stevigheid van de oever kan dat een probleem vormen. Op zeer gevoelige plaatsen kan verhoogde monitoring problemen snel opsporen. In Nederland wordt op kritische locaties draad in dijken ingewerkt om de structurele veiligheid van deze waterkeringen te garanderen.

Het bouwen van dammen zorgt voor de meeste bezorgdheden binnen Vlaanderen. Dammen worden echter alleen gebouwd op ondiepe, relatief smalle waterlopen. Er zijn ook veel bevers die zich vestigen op stilstaande wateren of bredere rivieren waar ze nooit een dam zullen bouwen. Dammen worden gebouwd om de ingang van het hol onder water te zetten (dit doen bevers om de ingang van hun hol/burcht te beveiligen) of om de waterstand te verhogen zodat er naar extra voedsel gezwommen kan worden.

De dam afbreken kan in specifieke gevallen als de Vlaamse overheid een afwijking op de beschermingsbepalingen toestaat. Maar het is geen duurzame oplossing. De kans is heel groot dat de bever op exact dezelfde plaats opnieuw een dam bouwt. Momenteel zijn er gemengde resultaten met het aanbrengen van een buis door de beverdam die het waterpeil terug naar een aanvaardbaar compromisniveau brengt voor bever en ander landgebruik. In de Verenigde staten is deze maatregel meestal succesvol. In Vlaanderen, waar er nog maar enkele jaren ervaring is met bevers, zijn de resultaten veel wisselvalliger. 

In uiterste gevallen kunnen bevers, nadat alle schadevoorkomende en -beperkende maatregelen genomen zijn, en na toestemming van het Agentschap voor Natuur en Bos, verplaatst worden. Ook dit is geen duurzame oplossing. Bevers zijn territoriaal, en zodra er een territorium vrijkomt zal dit binnen korte tijd ingenomen worden door een nieuwe beverfamilie. Structurele maatregelen nemen om samenleven mogelijk te maken is daarom de beste oplossing.

Mogelijke problemen kunnen dus meestal (eenvoudig) opgelost worden, en we mogen blij zijn met de terugkeer van dit grote zoogdier in Tremelo.